Maatschappijleer moet een verplicht vak worden voor scholieren in het middelbaar beroepsonderwijs. Dat vinden PvdA en CDA. Het vak moet de leerlingen helpen bij ‘hun identiteitsontwikkeling, hen kritisch leren denken en zorgen voor een positieve houding ten opzichte van de democratische rechtsstaat’. Aldus een artikel op de website van RTL-Nieuws. Een goed steven?
Misschien ten onrechte maar ik wil hier toch een kleine kanttekening bij plaatsen. Ik word een beetje huiverig bij de volgende zin; “…en zorgen voor een positieve houding ten opzichte van de democratische rechtsstaat”? Wat bedoelen ze daar mee? Een positieve houding? Bedoelen ze daar mee dat je wel een eigen mening mag hebben maar dat die mening wel moet zijn zoals dat door de gevestigde orde voorgeschreven wordt?
Ik ben een groot voorstander van het verplicht geven van maatschappij leer. Ik denk dat het leerlingen in staat stelt om in ieder geval te leren een onderbouwde mening te hebben. Het hebben van een echte eigen mening betekent dat je weet waar je het over hebt. Het betekent dat je niet zomaar iemand napraat. Mensen die zelf nadenken zijn een verrijking van de maatschappij omdat discussies dan misschien ergens over kunnen gaan in plaats van dat ze doorspekt zijn van volgers, ongefundeerde na praters, die van mening zijn dat het hebben van een andere mening, misdadig is.
Helaas gaat het idee van de Pvda en het CDA iets verder. Het leren hebben van een gefundeerde mening gaat niet ver genoeg. De gefundeerde mening moet wel de mening zijn die goed is voor de positieve houding ten opzichte van de democratische rechtsstaat. Tijdens de maatschappij leer je zelf na te denken en een mening te onderbouwen en er eventueel over te discussiëren.
Als het hebben van een positieve houding ten opzichte van de democratische rechtsstaat een doel van de maatschappijleer wordt dan betekent het dat de leerlingen, naast het leren onderbouwen van een mening en het hierover discussiëren, ook de kijk op de maatschappij krijgen zoals de politiek dat wil. Niet de ruimte krijgen om hier zelf een mening over te vormen terwijl ze wel het idee krijgen zelf een mening gevormd te hebben. Een eigen mening die dus flink is voorgekauwd.
Als je er van uit gaat dat hen kritisch leren denken wordt aangeleerd dan kun je nooit stellen dat de uitkomst een positieve houding ten opzichte van de democratische rechtsstaat is. Ga je er van uit dat de uitkomst van de maatschappijleer een positieve houding ten opzichte van de democratische rechtsstaat is dan leer je de jongeren dus niet zelf na te denken. Je dringt ze tijdens de maatschappijleer niet alleen een houding op, je kneed ze juist tot mensen die niet meer zelf nadenken. Een eigen mening mag en je mag zelfs de argumenten er bij bedenken zolang de uitkomst maar is zoals de overheid dat wil.
Met andere woorden, goed inprenten dat wat de overheid zegt juist is. Wat de mainstream media als nieuws brengt als waar is. Een goede burger zijn die doet en denkt wat de overheid van je verlangt.
Misschien een idee om maatschappijleer met deze doelstelling maar een andere naam te geven; CDA en Pvda les? Ik houd je voor het lapje uurtje? Zolang je maar denkt wat ik wil dat je denkt uurtje?
Yosy
